Haydi
yüzleşelim. Kedi ve ya köpeğiniz siz yemek yerken televizyonun karşısında
oturuken onun masum bakışlarına dayanamayarak yediklerinizden bir kaçını
verebiliyorsunuz. Peki bu sizce ne kadar doğru? Kedi ve ya köpeğinize
vereceğiniz ham protein kaynaklarından az miktarda vermek tabiki de onları
öldürmez. Kedi ve köpeğiniz kalorisi, besin değeri ve içerisinde ki vitamin
düzeyi tamamen ayarlanmış hazır kuru ve yaş mamaları ana öğün kaynağı olarak
tutmanız oldukça önemlidir. Kedi ve köpeğinizin için zararlı ve toksik olabilecek
yiyecekleri sırasıyla açıklayalım.
Tuna
Kediler
insanlar için hazırlanmış tuna balığı konservesini oldukça severler. Tabiki
tuna kediniz için toksik değildir. Ama kedinizin sürekli tuna konservesi ile
beslenmesi onların ihtiyacı olan esansiyel aminoasitlerin tam olarak
karşılanmaması demektir. Aynı zamanda aşırı miktarda tuna ile beslemek merkür zehirlenmesine neden olur. Bu zehirlenmenin belirtileri kanlı kusma, kanlı ishal, körlük, böbrek hasarı kordinasyon bozukluğu , tremor gibi ciddi ve hayati rahatsızlıklara neden olur.
Yine
köpekler için de aynı şey söz konusudur. O yüzden köpeğnizi tuna balığı ile beslememeğe özen gösterin.
Soğan ve Sarımsak
Haşlanmış,
toz, pişmiş ve dehidre tüm soğanlar kediler ve köpekler için toksiktir. Tabiki
de küçük parça soğan zarar vermez ama büyük oranda tüketmeleri ya da her gün az
bir parçada düzenli tüketmeleri kırmızı kan hücrelerini öldürür ve anemiye
neden olur. Köpeklerde halsizlik, kusma ve solunum problemlerine neden
olur. Kedilerde de genel gastro
intestinal bozukluklara neden olur.
Ksilitol
Sakız, şeker , diş macunu , hazır gıdalar ve
tatlandırılmış diyet ürünlerin çoğunda ksilitol içerir. Bu kedi vey a
köpeğinizin kan şeker seviyesini düşürür ve sürekli tüketime bağlı olarak
karaciğer yetmezliğine neden olabilir.Karaciğer yetmezliği bir kaç gün içinde
gözlemlenebilir. Erken görünen semptomlar kusma, durgunluk ve denge kaybı.
Bazen de köpeklerde epilepsi krizi tarzında semptomlar görülebilir.
Avakado
Son zamanlarda en sık karşılaştığımız
yiyeceklerin başında geliyor. Sizce küçük bir parça avakadodan zarar gelir mi?
Avakado da insanlar için allerji yapmayan fakat kedi ve köpekler için zararlı
olan persin içeren bir madde vardır. Son zamanlarda evde de yetiştirilen bu
bitkinin yaprakları, çekirdekleri ve kabuğunda da bu maddeden içerir. Az
miktarlarda dahi yüksek derecede toksin içerebilir ve zehirlenmeye neden
olabilir. Ayrıca avakado kuşlarda ani ölümlere neden olabilir.
Alkol
Akol
ve alkol içeren ürünlerin kedi vey a kopek tarafından alınması kusma, ishal,
hareket kordinasyonun azalması, sentral sinir sisteminde bozukluk, depresyon
,güç nefes alma, tremorlar ve kanda anormal asidite. Özellikle kediler için bir
çorba kaşığı dahi alınması yetişkin bir kediyi komaya sokup ölümüne neden
olabilir. Özellikle bazı kedilerin malt içeriği yönünden zengin bira kokusuna
karşı ilgili olmaları alkol içermesi yönünden oldukça tehlikeli olup mutlaka
uzak tutulmalıdır.
Kahve, Çay ve Enerji
İçecekleri
Kafein
içeren tüm bu içecekler kedi köpeklerde kalp atışında artma , yerinde duramama,
hızlı solunum gibi belirtilere neden olur.
Çikolata ve Kakao
Çikolata
ve kakao içerdiği metilksantinler (özellikle kafein ve teobromin ) yüzünden
köpeklerde oldukça toksik bir maddedir. Çikolatalar farklı miktarda
metilksantin içerebilir.Özellikle siyah veya sütsüz çikolatalar ve ısıtılmış çikolata çok daha
tehlikelidir. Yaklaşık olarak 226 gr sütlü çikolata bir köpeği hasta etmek için
yeterlidir. Fakat siyah ve sütsüz
çikolatanın 23 gramı bile bir köpeği zehirlemeye yeter. Köpeklerde
çikolata yedikten sonar görülebilecek belitriler. Kusma, ishal, hızlı kalp
atışı ve solunum , kaslarda sertlik, vücut ısısında artma, kalp yetmezliğini takiben cansızlık ve koma
sonucu ani ölümler oluşabilir. Yine kedilerde köpekler gibi bazen yememesi
gereken yiyecekleri yiyebilirler. Kedilerde de çikolata zehirlenmesi köpeklerde
olduğu gibi belirtiler ve zehirlenmeye neden olur. Özellikle yavru kedileri
çikolatadan uzak tutmak önemlidir.
Çiğ yumurta, çiğ et, iç yağ
ve kemik
Çiğ
et ve yumurta kedi ve köpeklerde kusma ve ishal gibi gastro intestinal
belirtilerin orataya çıkmasına neden olur. Çiğ yumurta avidin adı verilen bir enzime
sahiptir. Bu enzim biyotinin emilimini azalttığı için deri ve tüy problemlerine
neden olur. Yine çiğ besinlerde özellikle
ette salmonalle ve e. koli içermesi riskinden dolayı yine oldukça tehlikelidir.
Aynı şekilde iç yağın kedilere verilmesi de olası bir pankreatitin oluşmasına neden olur. Köpeğinize
verdiğiniz pişirilmeden verilen kemikler onun için doğal bir besin maddesi
olarak görülse de evcil hayvanınız için sindirilmesi hem zor hem de doğa da
yaşayan vahşi köpekler gibi kemiği parçalayamayacakları için sindirim
sistemlerinde tıkanıklığa ve hatta sindirim sisteminin zarar görüp yırtılmasına
neden olabilmektedirler.
Badem
Çok
masum görünsede kedi ve köpekler için oldukça toksiktir. Az miktarda yenilmesi
ani kusmaya neden olurken fazla miktarda tüketilmesi kusma , karında ağrı,
halsizlik, siyanoz, kaslarda gevşeme ve komaya neden olabilir.
Elma
Elmanın
meyve kısmı toksik olmasa da zehirli kısımları sap, yaprak ve çekirdek kısımlarıdır.
Toksik etkileri göz bebeklerinde büyüme , tuğla kırmızısı mukoz membranlar ,
güç solunum ve şoktur.
Turunçgiller
Turunçgillerin
sap, yaprak, kabuk , meyvesi ve çekirdeğinde çeşitli miktarda sitrik asit ve
esansiyel yağ içerir. Bu içeriği sayesinde yeterli miktarda alındığında
iritasyon ve sentral sinir sisteminin depresyonuna neden olur. Küçük dozlarda
meyve kısmının yenilmesi mide de yanmaya sebep olurken ciddi zehirlenme
belirtilerine neden olmaz.
Yaş Üzüm ve Kuru üzüm
Yaş
ve kuru üzümlerin toksik etkisi tam olarak bilinmemekle beraber ciddi akut böbrek
yetmezliğine neden olduğu bilinmemektedir. Klinik belirtiler 24 saat içinde
kusma , ishal ve letarjiye neden olmaktadır. Ama bilinen en önemli toksik
etkisi böbrek fonsiyonlarının bozulmasıdır.
Fındık ve Ceviz
Fındık
ve ceviz yüksek miktarda yağ içerir. Düzenli ve fazla miktarda tüketilmesi içerdiği
yağ oranı yüzünden kedi ve köpeklerde kusma, ishale ve potansiyel pankretite
neden olur.
Cips gibi tuz oranı yüksek
yiyecekler
Yüksek
oranda tuz tüketimi ürinasyon ve
susamaya neden olup hatta sodyum iyonu zehirlenmesine neden olur.Kedi veya köpeğinizin
çok fazla miktarda tuzlu besin tüketmesi kusma, ishal, depresyon, tremor,
yüksek vücut ısısı , kriz ve hatta ölüme bile neden olur. Bu yüzden kedi veya köpeğinizi
cips, patlamış mısır gibi tuzlu yiyeceklerden uzak tutun.
Mayalanmış Hamur
Mayalanmış
hamur yiyen evcil hayvanınızın sindirim sisteminde gaz birikimine neden olur.
Bu durum midenin şişmesine ve takiben midenin
potansiyel dönmesine neden olabilir bu da hayati bir öneme sahiptir.
Zeytin
Kedi
ve köpekler için toksik değildir. Fakat unutulmamalıdır ki zeytin tuz içerir.
Tuzlu zeytinin düzenli miktarda tüketilmesi toksik etkiye neden olabilir.
Süt ve süt ürünleri
Yavru
kediler sütle beslenir diye defalarca duymuşsunuzdur. Öncelikle inek sütü
kedilerin sindirim sisteminde şiddetli gaz ve hazımsızlığa neden olabilir. Sulandırarak
vermek bu hazımsızlığı engelleyebilir.
Yinede besşnsel değeri kediler için pek yoktur. Köpeklerde de yine sindirim
sitemini bozabilir. Peynir özellikle yağsız lor peyniri kedi vey a köpeğinize
verebilirsiniz. Fakat bunun ana öğünü olamayacağını bilmekte fayda var. Yoğurt,kefir fermente olmuş süt
ürünleri olduğu için zengin probiyotik kaynağı olarak bağırsak florasına iyi
gelir. Yanlız fazla miktarda alınan probiyotikler yine sindirim sisteminin
gereğinden fazla hareket etmesini sağlayabilir. Bu yüzden az miktarda
vermenizde ve kedi vey a köpeğinizin veteriner hekiminize danışmanız da fayda
vardır.
Tavuk
Kedinize
ham protein kaynağı verebilirsiniz. Fakat az miktarda vermenizde kedinizin vey
a köpeğinize bunu ana öğün olarak seçmemeniz çok önemlidir . Özellikle tavuk yaz
aylarında köpeklerde allerji ve deri problemleri yapabilmektedir. Tavuk etini
kemikleri ile vermeniz ise oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Tavuk
kemikleri boşluklu yapıda olduğu için kedi ve köpeğiniz dişleriyle kemikleri
kırdığında sindirim sistemlerinde tıkanıklığa ve sindirim sisteminde
yaralanmalara hatta delinmesine neden olur.
Kedi
ve köpekler için dengeli ve tam bir beslenme istiyorsak bunun için en pratik ve
kolay çözüm aslında kuru ve yaş hazırlanmış ticari mamalardır. Kuru mamalarda
kedi ve köpeğiniz için hazırlanmış tam ve dengeli besinler içerir. Eğer kedi ve
ya köpeğinizin diyetini kendi evinizde hazırlamak istiyorsanız çok daha uzun
vakit harcamanız ve vitamin oranlarını dikkatlice ayarlamanız gerekmektedir.
Diyet programını belirlemek yavru ve yetişkin bir kedi ve ya köpek de belki
daha kolay olabilir fakat yaşlılık ve
zamanla ortaya çıkan sağlık problemleriyle evde hazırlanacak diyetlerde iyice
işin içinden çıkılmaz bir hale gelecektir. Bu yüzden veteriner hekimlerin
tavsiye edeceği uygun ticari mamalar hem
hayvanınız sağlığı göz önünde tutulursa daha dengeli ve tamamlayıcı olması
bakımından hem de tek öğünde alması gereken besini ve vitamini tek seferde
alması açısından daha sağlıklıdır.
Mamaları
seçerken ilk önce yapmanız gereken kedi ve köpeğinizin veteriner hekimine
danışmanızdır. Günümüzde herhangi bir ürün alırken bile bilgisine başvurduğumuz
internette bir çok bilgi kirliliği kafamızın karışmasına neden olabilir. Aynı
şekilde mama satışı yapan ticari işletmelere de güvenmek yerine hekimimize
danışmalıyız. Mama firmalarında dikkat edilmesi gereken en önemli kriter
protein kaynağının ham madde olarak nasıl koyulduğu olmalıdır. Örneğin
kurutulmuş mu yoksa bütün mü ısıl işlemden geçmiş mi. Ham protein kaynağı ne
kadar az işlem görmüş ve az işlenmişse evcil hayvanınız için o kadar yararlı
olacaktır. Ayrıca mutlaka mısır, pirinç ve buğday gibi tahılların mama da
içermemesi glukoz indeksini düşüreceği için çok daha sağlıklı olacaktır. Özellikle
mamalarda kedilerde taurin ve inulin
içermesine köpeklerde de mutlaka L -carnitin ve glukozamin kondrotin içermesine
dikkat edin. Diğer bir nokta da oligosakkarit ve oligofruktozlardır. Bu iki
madde evcil hayvanın sağlığına pozitif etkili prebiyotiklerdir.
Kedi
ve köpeğinizin kendi yediğiniz yiyecekleri, hazır yiyecekleri vermeniz ne kadar
doğru onu gördük. Bizim için yaralı ama evcil hayvanınız için zararlı hatta
zehirli olan bir çok besin maddesi ve hazır gıdalar işlendi. Kedi veya köpeğinizin
sağlığını riske atmak istemiyorsanız yukarda yazılı tüm yiyeceklere dikkat
etmenizi onların ulaşamayacakları yerlerde saklamanızı öneririz. Kedi ve
köpeğinizin sağlıklı beslenmesi için mutlaka veteriner hekiminize başvurun.
PatiSev
Veteriner Kliniği
Veteriner
Hekim Gizem TAKTAK
02165482029
Instagram:patisevvet
Youtube:Patisev
Veteriner Kliniği
Facebook : Ataşehir PatiSev Veteriner Kliniği